Robèrt Franken, een Haagse avonturier

In deze krant zijn al de nodige artikelen van mijn hand verschenen waarin een Haagse kunstenaar of kunstenares centraal stond. Al die artikelen hebben één ding gemeen, de betreffende kunstenaar of kunstenares is overleden. Dit leek me verstandig omdat hun werk dan voltooid is en ik er een sluitend verhaal over kon schrijven. Ik ga hier nu een uitzondering op maken. Onlangs schreef ik een verhaal over een kunstenaar die nog wel degelijk in leven is. Wel is het zo dat hij op 21-jarige leeftijd onze stad en ons land verlaten heeft en in Nieuw-Zeeland is gaan wonen.

In 1911 is de in 1878 geboren Joannes Henricus Franken, de grootvader van Robèrt die ook kunstschilder was, in onze stad komen wonen op het adres Bazarlaan 39. Vijftien jaar later is hij verhuisd naar nummer 49 in dezelfde straat. Dit huis is rond 1978 afgebroken. De Bazarlaan dankt haar naam aan een van de eerste warenhuizen van ons land, de Grote Koninklijke Bazar of de Grand Bazar Royal. Jan, zoals hij genoemd werd, schilderde vooral landschappen, stillevens en portretten, waaronder een portret van koningin Wilhelmina. Hij is in 1913 getrouwd met Elisabeth Hermes en ze kregen twee kinderen, Robert Adolf en Fernanda. In de Avondpost van 8 april 1938 las ik over hem: “Wij hopen, dat het dezen sympathieken kunstenaar nog lang gegeven moge worden dit werk in goede gezondheid en frissche scheppende kracht te mogen voortzetten temidden van zijn gezin, dat in alles zoo met hem meeleeft”. Jan Franken is in 1959 in Den Haag over-leden.

Robert Adolf Franken, de vader van Robèrt, is in 1914 geboren. Het gezin woonde toen in het eerdergenoemde huis in de Bazarlaan. Hij is getrouwd met Geertruida Wilhelmina Marinus en ze kregen drie kinderen, twee jongens en een meisje. Ook hij was kunstschilder en heeft onder andere les gekregen van zijn vader. Hij heeft op diverse plaatsen in de wereld gewerkt, zoals in Parijs, Londen en de Congo, om tenslotte in Voorburg te gaan wonen. In 1948 kreeg hij de opdracht van Burgemeester en Wethouders van Den Haag om de bekende toneelspeler Paul Steenbergen te portretteren. Dit portret kreeg een plaatsje in de Koninklijke Schouwburg in onze stad. In een krantenartikel over Rob, zoals de vader van Robèrt genoemd werd, las ik dat hij ‘een actief en consciëntieus kunstenaar’ was. Rob Franken is in het jaar 2000 overleden.

Robèrt Franken is op 6 april 1946 in Den Haag geboren. Hij omschrijft het huis waar hij als kind geleefd heeft als volgt: “Het gaat hier om een van de studio’s van Hendrik Willem Mesdag. Dit huis stond in die tijd vlak naast de garage Le Vélo. Het had drie verdiepingen, waarvan de bovenste verdieping een groot atelier was en achter het huis was een grote tuin.” Robèrt heeft op diverse scholen in Den Haag gezeten, onder meer op de kleuterschool in de Oude Molstraat, de St. Vincentiusschool in de Paramaribostraat en de Haagsche Schoolvereniging op de Nassaulaan. Toen hij veertien jaar oud was, zijn de ouders van Robèrt naar het Oosteinde in Voorburg verhuisd en hier heeft hij op de Vlietschool gezeten. Toen hij zeventien jaar oud was, ging hij naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Dit werd geen succes. Hij voelde zich hier niet thuis en na twee jaar besloot hij naar de Vrije Academie in onze stad te gaan. Hier was hij wél in z’n element, zoals hij dit zelf omschrijft. Hij kreeg hier les van mensen als George Lampe, Nol Kroes en Rudi Rooijackers. 

Dat hij daar wél in zijn element was, verbaast me niets. Ik kwam er zelf ook in die tijd en heb George, Nol en Rudi ook gekend. Op dat moment was de Vrije Academie in de De Gheijnstraat gevestigd en in een artikel dat over deze Academie geschreven is, las ik over die tijd in het hoofdstuk Hippietijd: “Het was chaos en dat was ook de bedoeling. De directeur George Lampe was van mening dat de studenten van onzekerheid leerden en hij was tegen elitekunst. Hij vond dat je niet in je hokje moest blijven zitten”. Het was het hoogtepunt van de hippietijd en er werden vele ‘speak-ins’ gehouden. Tijdens een daarvan heb ik Gerard van het Reve leren kennen, met als gevolg dat ik een week bij hem in Friesland heb gelogeerd.

In 1967 is Robèrt op de boot gestapt en naar Nieuw-Zeeland vertrokken, waar hij in de stad Wellington ging wonen. Hij zei hierover dat het emigreren een andere wereld voor hem opende. Hij heeft in landen als China, Japan, Zwitserland en Australië geëxposeerd. Hij maakt gebruik van diverse technieken en gebruikt allerlei materialen, zoals textiel, glas, mozaïek, maar hij schildert, etst en tekent ook. Toch kan hij het niet laten om zo af en toe naar zijn geboortestad te gaan. Zo mogelijk gaat hij dan eten bij Garuda op de Kneuterdijk, sigaren kopen bij de Graaff in het Noordeinde en een bezoek brengen aan Pulchri Studio, waar zijn grootvader en vader ook vaak kwamen. 

Hij was onlangs weer eens in de buurt met als gevolg dat ik dit artikel over hem kon schrijven. Een boeiende veelzijdige man. “Ik kijk terug op een rijk leven”, zo vertelde hij mij en wat wil een mens nog meer?