Wieteke van Dort 80 jaar

Wieteke van Dort viert 16 mei 2023 haar tachtigste verjaardag. Bij het grote publiek is ze bekend van kinderprogramma’s als De Stratemaker­opzeeshow, J.J. De Bom voorheen De Kindervriend en Het Klokhuis en natuurlijk als haar alter-ego ‘Tante Lien’. Wieteke werd geboren als Louisa Johanna Theodora van Dort in Soerabaja in het toenmalige Nederlands-Indië.

Nederlands-Indië werd door Japan bezet toen Wieteke werd geboren. Toen ze in 1957 op veertienjarige leeftijd met haar familie op vakantie was in Nederland werd door Soekarno het buitenlands bezit genationaliseerd. De Van Dorts bleven hierdoor noodgedwongen in Nederland. 

Wieteke van Dort ging eerst schrijven. In 1958 werd haar dichtbundel Handen gepubliceerd door uitgeverij Nijgh en van Ditmar en werd zij benoemd tot Jongste dichteres van Nederland. Na haar middelbare school op het Johan de Witt Lyceum in Den Haag wilde ze naar de toneelacademie. Maar daar werd ze toen te jong bevonden. Daarom volgde ze eerst een opleiding tot kleuterleidster en ging daarna naar de toneelschool. Zij werd aangenomen bij de Nieuwe komedie/Toneelgroep Arena. Wim Kan herkende haar grote talent en liet haar deel uit maken van zijn legendarische ABC-Cabaret.

Radio en televisie

Na haar huwelijk met Theo Moody concentreerde Wieteke zich met veel succes op radio en televisie. Zo speelde ze met onder andere Willem Nijholt in het jeugdtelevisieprogramma Oebele. In De Stratemakeropzeeshow met Aart Staartjes en Joost Prinsen was zij de ‘deftige dame’. Van 1976 tot 1978 presenteerde Wieteke van Dort het radioprogramma Radio Lawaaipapegaai en van 1978 tot 1982 presenteerde ze het vervolg op televisie, Papelagaaiwaai.

In 1979-80 zond de KRO een liedjesprogramma uit met de titel Kun je nog zingen, zing dan mee, met onder andere Wieteke en Willem Nijholt. In 1978 verscheen hiervan een lp en later ook een cd. Van 1979 tot 1981 speelde zij in de televisieserie J.J. De Bom voorheen De Kindervriend de rol van Titia Konijn. Het schrijverscollectief bestaande uit onder andere Hans Dorrestijn en Willem Wilmink schreef de teksten. Ook het televisieprogramma Het Klokhuis waarin Wieteke meedeed werd door dit schrijverscollectief van tekst voorzien.

Tussen januari 1979 en februari 1981 presenteerde zij voor de VARA De Late Late Lien Show, een humoristisch programma, voornamelijk gericht op Indische Nederlanders. De afleveringen bevatten sketches, liedjes, traditionele dansen en verhalen rond nostalgie en heimwee naar het oude Nederlands-Indië. Ook is Wieteke van Dort nauw verbonden met de Efteling in Kaatsheuvel. Ze heeft voor het park vele sprookjes ingesproken, waaronder Roodkapje, De rode schoentjes, Hans en Grietje, Het Volk van Laaf en De put van Vrouw Holle. 

In 2008 speelde ze in de bioscoopfilm Sinterklaas en het Geheim van het Grote Boek en in 2009 zette ze de rol van koningin neer in Sinterklaas en de Verdwenen Pakjesboot. Wieteke trad gedurende het seizoen 2018/19 viermaal op als gast van De Indië Monologen, een theateravond met Nederlands-Indië als centraal thema. 

Talloze onderscheidingen

Wieteke van Dort ontving in haar rijke carrière talloze onderscheidingen. Haar radio- en televisiewerk werd gelauwerd met de Zilveren Harp van de Stichting Conamus. Zij ontving een Edison voor de Lawaai-papegaaiplaat. Het televisieprogramma J.J. de Bom voorheen De Kindervriend werd bekroond met de Nipkovschijf en ook Het Klokhuis, waaraan zij haar medewerking verleende is onderscheiden met een Nipkovschijf.

Wieteke van Dort heeft zich altijd maatschappelijk betrokken getoond en zich ingezet voor goede doelen. Hiervoor werd zij in 1999 door koningin Beatrix benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ook ontving Wieteke de Stadspenning van de gemeente ’s-Gravenhage. Wieteke heeft zich altijd sterk gemaakt voor de Nederlandse veteranen in het algemeen en de Indië veteranen in het bijzonder. In 1997 tijdens de Landelijke Veteranendag, ontving zij hiervoor als enige burger het Ereteken voor Verdienste in Zilver. 

Nog altijd actief

Wieteke viert niet alleen haar tachtigste verjaardag, ook staat zij stil bij het feit dat zij al veertig jaar optreedt met Aïs Lawa-Lata. Deze Nederlandse - van oorsprong Nederlands-Indische - zanger is de ware ambassadeur van de Molukse muziek. Samen treden zij nog met grote regelmaat op door het gehele land. Maar ook solo betreedt zij nog vaak de Nederlandse podia, veelal voor senioren, die zowel haar Nederlandse als haar Nederlands-Indische repertoire van harte en uit volle borst meezingen. Ook is zij nog veelvuldig te zien op de Tong-Tong-fair en op Pasar-Malams. 

In de Nederlandse theaters is Wieteke van Dort ook nog niet uitgespeeld. Zo was zij het afgelopen theaterseizoen te zien in de show van Ricky Risolles Ya dat is iets Indisch. In deze voorstelling worden door middel van verhalen en muziek Indische en Nederlandse mensen én jong en oud met elkaar verbonden. Wegens het overweldigende succes en de volle zalen krijgt dit programma volgend theaterseizoen een vervolg. 

Maar niet alleen in de theaters, ook op het witte doek is Wieteke binnenkort te bewonderen. Want na Ibiza en Cuba laat filmmaker Johan Nijenhuis de liefde ook spreken op Bali. De opnamen van Verliefd op Bali zijn kortgeleden van start gegaan, met in de cast onder meer Anouk Maas, Jim Bakkum, Soy Kroon, Edwin Jonker en Wieteke van Dort. 

Wie dacht dat een carrière bij tachtig ophoudt, vindt bij Wieteke van Dort geen gehoor. Misschien met wat minder energie dan zestig jaar geleden, maar zeker nog steeds vol passie en overgave is zij elke dag actief.