Deur naar andere wereld

Na een dag op het werk of een tochtje naar de stad fiets ik vaak via de Witte de Withstraat terug naar huis. Er is iets wat mij intrigeerde op die route. Soms stonden de hoge grijsgroene deuren aan het einde van de straat open. Geen naambordje erop. Wel een rij wachtende mensen ervoor. En daarbinnen een soort markt. De vraag wat daar gebeurde boeide me. Maar tot voor kort kwam ik niet verder dan de gedachte dat de mensen in de rij stonden om er iets af te halen.

Ik schrijf in de verleden tijd, want intussen is het mysterie deels ontsluierd. Dat komt doordat een oud-collega, die er vrijwilliger bleek te zijn, me over de drempel heeft geholpen. Achter de hoge deuren ligt een andere wereld. Ze openen naar wat de Gymzaal heet en dat vroeger ook was. Maar waar nu elke week een biologische markt met producten van boeren uit de buurt te vinden is. En waar je om de twee weken terecht kunt voor pasta, peulvruchten, gedroogd fruit, zaden, zeezout, olie en azijn – zolang je maar je eigen potjes en flesjes meeneemt.

Onder het basketbalnet is met schragen en kratten een groente-
markt opgebouwd, waar je een aantal groenten kunt afwegen. Dat is de kern van de club die hier zit: Lekkernassûh. Eromheen: brood, kaas, eieren en een paar producten uit de stad: Haagse sambal, Haagse zwam, Haagse kefir en (soms) Haagse honing.

Enkel ‘deelnemers’

Al tijdens mijn eerste bezoek, aan het einde van de markt op woensdagmiddag, leer ik dat er hier geen klanten zijn. En ook geen bazen. Enkel deelnemers. Dat ben je als je een abonnement neemt op een pakket met minstens zeven verschillende groenten die zonder gif en kunstmest zijn geteeld door kleine biologische of biodynamische boeren. En dat ben je als je je als vrijwilliger inzet en zo tijd spaart die je weer kan omzetten in een groentepakket. Je kunt helpen met opbouwen van de markt, achter de kassa zitten, assisteren bij het afwegen van de groente of als ‘marktverzorger’ alles in goede banen leiden. Dat betekent ook de vrijwilligers wat te drinken brengen of wat lekkers aan de wachtenden in de rij, die sinds corona Eftelingachtige proporties heeft gekregen. Want van de circa 100 abonnees in de beginjaren is het aantal gestegen naar zo’n 600 – 700 nu. Daarvan komt wekelijks meer dan de helft een pakket ophalen. Jong, oud, man, vrouw, expats; heel veel Hagenaars weten intussen goed wat er achter de hoge deuren te koop is.

Als ik op de website www.lekkernassuh.org grasduin, blijkt dat ook niet zo gek. Lekkernassûh is actief op Facebook, Insta en Twitter en is best veel in de pers geweest. Bij de algemene politieke beschouwingen na Prinsjesdag 2020 stelde de toenmalige CDA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Pieter Heerma, Lekkernassûh zelfs model voor ‘het andere’ (coöperatieve) Nederland. En dan te weten dat Heerma uit Purmerend komt.

Bus vol pompoenen

Het begon in 2014 met een idee en een proef: een bus bracht pompoenen van het Westland naar de stad om erachter te komen of daar voldoende behoefte was aan lokale biologische producten. Als ik een praatje maak met Cristien, een van de deelnemers van het eerste uur, zegt ze dat de het smaakte naar meer. “De stad bleek hongerig naar biologische groente.”

Buiten de gymzaal in de Witte de Withstraat is Lekkernassûh nu op nog vier andere Haagse locaties te vinden, van Loosduinen tot aan Mariahoeve.

Tegelijkertijd is de kring van boeren die producten aanleveren gegroeid. Bij één boerderij heeft Lekkernassûh zelfs een aandeel in de oogst genomen, wat betekent dat de organisatie samen met de boer bepaalt wat er wordt geteeld – waarmee meteen ook het risico van een tegenvallende opbrengst wordt gespreid. ‘Lokaal’ is nu wel een vrij weids begrip geworden. Verreweg de meeste leveranciers zitten in Zuid-Holland, maar er komen ook producten uit Limburg, Zeeland en Flevoland naar Den Haag. Twee jaar geleden is er zelfs een zeilschip vol olijfolie, olijven en amandelen uit Portugal in Scheveningen aangeland – dat moet een mooi spektakel zijn geweest. Zo zie je maar: ook hier geldt soms ook dat wat van ver komt, lekker is.